Meedenken over een module over insectensterfte en voedselvoorziening.

Als enthousiast imker ben ik direct betrokken bij de leefomgeving van de honingbij en daarmee ook van andere bijen en insecten. Is er het hele seizoen genoeg nectar en stuifmeel voor de bijen? Zijn ze sterk genoeg om te overleven?

Als geograaf zie ik de ruimtelijke component van het verhaal. In de stad is de diversiteit aan bloemen nog redelijk maar in het buitengebied is het aanbod vaak veel te eenzijdig. Grote landbouwkavels met één gewas dat intensief bespoten wordt, zijn funest voor de biodiversiteit. Hoe kunnen we het landschap anders inrichten?

Als educatief auteur zie ik hoe verschillende vakgebieden in dit onderwerp bij elkaar komen en hoe belangrijk het is hier aandacht aan te besteden in het onderwijs. Hoe maak je leerlingen bewust van het probleem en zet je ze aan het nadenken over de toekomst?

Ik denk dat het een onderwerp is dat precies past bij de Geo Future School.

Slecht nieuws voor mens en dier

Dat het aantal insecten en insectensoorten afneemt is een signaal dat het niet goed gaat met de natuur en de biodiversiteit. Minder natuurgebied, minder plantensoorten en teveel landbouwgif lijken de afname te veroorzaken.

Aan de andere kant is de insectensterfte slecht nieuws voor mens en dier. Insecten zijn een belangrijke voedselbron voor vogels en andere dieren. Veel van onze voedselgewassen zijn afhankelijk van bestuiving door insecten. Minder insecten is daarmee direct een bedreiging voor de voedselvoorziening van mensen. Oorzaken en gevolgen van insectensterfte is daarmee een actueel en mondiaal onderwerp. 

De grote vragen zijn:

Hoe beïnvloed de insectensterfte de voedselzekerheid? 

Hoe kunnen we de (gevolgen van) insectensterfte tegengaan of omkeren?

Geo Future School module

Een actueel en mondiaal vraagstuk waarbij verschillende vakken bij elkaar komen is een mooi onderwerp voor een module van de Geo Future School. Het past bij de kernconcepten duurzaamheid, gezondheid en leefbaarheid en in het thema agrofood, met raakvlakken met de thema’s klimaat, water en steden. 

Er zijn veel organisaties bezig met dit onderwerp. Zo zijn er bij de Nationale Bijenstrategie al meer dan 40 organisaties betrokken. Dat geeft voldoende mogelijkheden voor samenwerking met overheden, bedrijven, non-profit organisaties en kenniscentra.

Een startpunt kan zijn een inventarisatie van insectensoorten in een gebied, aangevuld met tekeningen van het landschap, plant en dier. Van daaruit zijn verschillende invalshoeken mogelijk. Vanuit ecosystemen (biologie), verschillende gebieden en schaalniveaus (aardrijkskunde), belang van landbouwproducten, prijzen, grootschalige versus natuurinclusieve landbouw (economie), draagvlak en trends, meningen en groeperingen (maatschappijleer). Wie neemt de beslissingen, gemeente, provincie, rijk, Europa? (staatsinrichting). Hoe is de landbouw veranderd van zelfvoorzienend naar grootschalig? (geschiedenis) Hoe worden tellingen gedaan en verwerkt in statistieken? (wiskunde). Wat is de rol van bestrijdingsmiddelen (nask) landbouwmachines, maaitechnieken en zelfs bestuiving met drones? (techniek) Omdat het een mondiaal onderwerp is, zijn er bronnen in verschillende talen. Behalve tekenen zijn er voor CKV mogelijkheden in het zien van kleuren door insecten en communicatie door middel van dans. 

Als opdrachten is te denken aan een storymap of infographic, een debat over inrichting van stedelijk en landschappelijk gebied. De eindopdracht kan in de vorm van een voorstel voor de inrichting van het landschap.

Ik hoop dat er een school is die met dit onderwerp aan de slag wil gaan. Ik help graag bij het opzetten en ontwikkelen van een module over insectensterfte. Interesse? Neem contact op via Geo Future School.